Πέμπτη 23 Ιουνίου 2016

Αντάρτικα...

    Τα αντάρτικα τραγούδια γράφτηκαν την περίοδο της γερμανικής κατοχής από αγωνιστές που είχαν ανέβει στα βουνά και πολεμούσαν για την ελευθερία της χώρας, ενώ κάποια γράφτηκαν από λόγιους της εποχής που με τον τρόπο αυτό έκαναν την δική τους αντίσταση. Συνήθως πατούσαν πάνω σε παλια εμβατήρια, κλέφτικα ή δημοτικά τραγούδια, αλλά και σε διεθνή επαναστατικά τραγούδια κυρίως ρώσικα ή γαλλικά, και προσάρμοζαν τον στίχο. Μιλούσαν για πρόσωπα του αγώνα, σημαντικές μάχες, αλλά κάποια είχαν και πολιτικά μηνύματα για ισότητα και ελευθερία (και λαοκρατία αφού ο βασικός κορμός των ανταρτών ήταν το ΕΑΜ, που ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του ΚΚΕ). Τα τραγουδούσαν συνήθως όταν έμπαιναν στα χωριά για να στρατολογήσουν κόσμο και για να ανεβάσουν το ηθικό των χωρικών, αλλά και πριν-μετά από τις μάχες. 


   Με τον εμφύλιο και με την μεταπολεμική κατάσταση στη χώρα, έμειναν στην αφάνεια, και σώθηκαν από στόμα σε στόμα, κυρίως από αντιστασιακούς και κύκλους της αριστεράς. Στην μεταπολίτευση ξεκίνησαν να έρχονται πάλι στο φως, είτε με την κυκλοφορία βιβλίων για τα αντάρτικα τραγούδια είτε με την ηχογράφηση τους σε δίσκους μουσικής.


    Ο πρώτος δίσκος κυκλοφόρησε από την Delta , με τίτλο "Αντάρτικα - Chants des partisans Grecs", και κωδικό GR 1941. Οι πληροφορίες για τους δίσκους που κυκλοφόρησε η συγκεκριμένη εταιρεία είναι λίγο ασαφείς. Η εταιρεία αυτή δημιουργήθηκε από τον Δημοσθένη Βεργή (πρόεδρος των Ελλήνων Οικολόγων, δημοσιογράφος, φυλακισμένος από το 2014 για υπόθεση καταπάτησης γης), την εποχή που αυτός ζούσε στην Γαλλία και είχε σχέσεις με τον Μίκη Θεοδωράκη. Ο Βεργής ξεκίνησε να πουλάει τον ελληνικό τύπο στην Γαλλία, και μόλις γνώρισε τον Θεοδωράκη, αποφάσισαν να τυπώνουν δίσκους με τραγούδια του Θεοδωράκη και να τους πουλάνε στις συναυλίες που έδινε ο συνθέτης (πάνω από χίλιες τα χρόνια της χούντας στο εξωτερικό). Τα έσοδα πηγαίναν στο ΠΑΜ (Πατριώτικο Μέτωπο) στον αγώνα κατά της δικτατορίας. Ο δίσκος πρέπει να κυκλοφόρησε στην Γαλλία αρχικά το 1972, και αργότερα το 1977 και στην Ελλάδα. Η ετικέττα της μίας έκδοσης γράφει ως τίτλο "Κόκκινο τριαντάφυλλο".





   Στον δίσκο ο Μίκης Θεοδωράκης τραγουδά το "Ύμνος του ΕΛΑΣ" (γραμμένος έπειτα από προτροπή της Έλλης Αλεξίου από την ποιήτρια Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη σε μουσική του Νίκου Τσάκωνα) και το "Του μικρού χωριού", ακούγονται αυθεντικές φωνές ανταρτών του ΕΛΑΣ στα τραγούδια "Ήρωες" και "Επονίτες εμπρός", ενώ υπάρχει σπάνιο ντοκουμέντο του τραγουδιού ¨Τα αετόπουλα" του ζακυνθινού Αλέκου Ξένου (έχει ονομαστεί και συνθέτης της αντίστασης για το σπουδαίο έργο του) στα γαλλικά από ηχογράφηση του 1945.

Ήρωες από αντάρτη του ΕΛΑΣ

Τα αετόπουλα στα γαλλικά από σπάνια ηχογράφηση του 1945

 
    Δύο δίσκους με αντάρτικα τραγούδια κυκλοφόρησε η δισκογραφική Motivo του Νίκου Μωραίτη (αρχικά ως Nikos Production). Ο πρώτος ηχογραφήθηκε και κυκλοφόρησε στο Παρίσι, με τίτλο "Chants de la resistance Grecque" και κωδικό 1003, το 1974.  Στο εξώφυλλο δεσπόζει η φωτογραφία του Αθανάσιου Κλάρα (ο γνωστός μας Άρης Βελουχιώτης) με στρατιωτική στολή, ενω ο τίτλος και οι σημειώσεις στο πίσω μέρος είναι γραμμένες στα γαλλικά. Τραγουδάει ο Πέτρος Πανδής και στην κιθάρα - ενορχήστρωση είναι ο Νότης Μαυρουδής.




Στ'άρματα-Στ'άρματα, στίχοι του ποιητή-δημοσιογράφου Νίκου Καρβούνη και μουσική του ¨Ακη Σμυρναίου (Αστραπόγιαννος).


     Ο δεύτερος δίσκος από την Motivo κυκλοφόρησε το 1978, με τίτλο "Τραγούδια μιας εποχής 2" και κωδικό NM 1006. Στο τραγούδι είναι ο Πέτρος Πανδής και η Μικρή Χορωδία Αθηνών (Μήτσα Ρούτη, Θεώνη Βασιλάκη, Λιλή Τσιτριμπίνη, Ερμής Τσαπάκης και Δαμιανός Σερέφογλου), ενώ στην διασκευή-ενορχήστρωση και διεύθυνση ο Νότης Μαυρουδής. Στο οπισθόφυλλο γράφει σκωπτικά ο παραγωγός Νίκος Μωραίτης..."για να γίνη ο δίσκος αυτός, αντίθετα από τον πρώτο που έγινε στο Παρίσι, έπρεπε να περιορίσω το ρεπερτόριο των τραγουδιών και να διαλέξω παραλλαγές επάνω στο στίχο, που να μην αναμοχλέυουν παλιά μίση και πάθη κατά την Ελληνική λογοκρισία..." (το 1978 παρακαλώ...).




Στους δρόμους, Στίχοι Απόστολος Σπήλιος, Μουσική Αλέκος Ξένος.



   Το 1977 κυκλοφόρησε από την Olympia-Panivar του Παναγιώτη Βαρδουλάκη, ο δίσκος "Αντάρτικα 1941-1944", με κωδικό OLYM 20058. Τα τραγούδια είναι σε διασκευή του Παύλου Ναλμπάντη, με την ορχήστρα και χορωδία του ίδιου.




    Τέλος ο πιο γνωστός δίσκος με αντάρτικα τραγούδια κυκλοφόρησε το 1981 από την Lyra, με τίτλο "Τα αντάρτικα", και κωδικό 3341.  Ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας του Θάνου Μικρούτσικου, στο τραγούδι η Μαρία Δημητριάδη και η Αφροδίτη Μάνου, ενώ η ηχογράφηση έγινε στα studio της Polysound το 1975 από τον Γιάννη Σμυρναίο. Η φωτογραφία του εξωφύλλου είναι του Δημήτρη Μεγαλίδη, αγωνιστή και κινηματογραφιστή του ΕΑΜ, από το λεύκωμα του με σχέδια-λιθογραφίες-ξυλογραφίες του 1946.



Ήρωες, τραγούδι Μαρία Δημητριάδη.


     Αντάρτικα τραγούδια έχει τραγουδήσει και κυκλοφορήσει και ο τραγουδοποιός Πάνος Τζαβέλλας αλλά θα γίνει ξεχωριστό αφιέρωμα, σε όλη την δισκογραφία του, γιατί έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, .

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου