Μετά το "Χορός του Ζορμπά" του Μίκη Θεοδωράκη και "Τα παιδιά του Πειραιά" του Μάνου Χατζιδάκι, το τραγούδι που έχει γυρίσει όλο τον κόσμο και έχει διασκευαστεί στις μισές χώρες της υφηλίου, είναι το "Ντιρλαντά". Έγινε γνωστό στο ευρύ κοινό και γνώρισε μεγάλη επιτυχία, όταν κυκλοφόρησε το 1969, σε δισκάκι 45 στροφών από την Lyra (LS 1334), αλλά και στον δεύτερο ολοκληρωμένο δίσκο του Διονύση Σαββόπουλου, "Το περιβόλι του τρελλού".
Η ιστορία είναι λίγο θολή, το τραγούδι-σκοπός, ξεκίνησε ως σφουγγαράδικο τσιμάρισμα (τραγουδά ο τραγουδιστής και επαναλαμβάνει η παρέα), και λέγεται ότι το τραγουδούσαν στα καϊκια σε αυτόν που τράβαγε την άγκυρα ή σε αυτόν που ανέβαζε τον δύτη σφουγγαριών, για να του δίνουν ρυθμό και κουράγιο. Κάποιοι πιστεύουν ότι ο σκοπός ήρθε στην Κάλυμνο από την Β. Αφρική (Μπαρμπαριά), από την επαφή που είχαν οι νησιώτες με τους λαούς εκεί, και ότι είναι τοπικός λαικός θρησκευτικός σκοπός. Ο καπετάν Γκίνης ισχυρίστηκε ότι το έγραψε νεαρός, περιπαικτικά για τον καπετάνιο και την κόρη του καικιού που δούλευε. Μάλιστα με την μουσική επιμέλεια της Δόμνα Σαμίου (που ήταν φίλη του Σαββόπουλου), το είχε κυκλοφορήσει σε δισκάκι από την Fidelity μάλλον κάπου στο 1966, με κωδικό 7375 (και FIN 12 αργότερα).
Η απόφαση πρέπει να ήταν συμβιβαστική. Όσες φορές έχει κυκλοφορήσει από τότε και είναι πολλές, είτε αναφέρεται ως παραδοσιακό, είτε αποδίδεται στον Π. Γκίνη. Λογικά ο σκοπός μάλλον θεωρήθηκε παραδοσιακός, αλλά κάποιοι στίχοι πρέπει να αναγνωρίστηκαν στον καπετάνιο. Υπήρχε στη μέση και το σοβαρό θέμα, ότι ως παραδοσιακό δεν πληρώνονται δικαιώματα στην χώρα (ΑΕΠΙ) και στον δημιουργό, από όποιον θέλει να το διασκευάσει ή να το επανακυκλοφορήσει, οπότε μάλλον και από το κράτος τότε να ασκήθηκαν πιέσεις προς δικαίωση του Π. Γκίνη (υπόθεση).
Από το 1970 μέχρι σήμερα, έχει κυκλοφορήσει αμέτρητες φορές σε Ελλάδα και εξωτερικό. Στην Ελλάδα οι πιο γνωστές εκτελέσεις είναι της Μαρινέλλας, Ξυλούρη (η συγκεκριμένη χρησιμοποιήθηκε και στο πρόσφατο τηλεοπτικό σποτ του ΣΥΡΙΖΑ...), Γκαυφίλια, Β. Παπακωνσταντίνου, αλλά και οι πιο ιδιαίτερες όπως του Αντωνιάδη με τους Sounds και των Πλέσσα-Πολυκανδριώτη.
Στο εξωτερικό, η Dalida ήταν η πρώτη που το έκανε γνωστό, με ελεύθερη διασκευή σε στίχο γαλλικό αλλά και ιταλικό. Ακολούθησαν, Les Dirlada (γαλλικά), Dana International (εβραικά), Marjanovic και Delca I Sklekovi (σέρβικα), οι Jean S. και Kai Hyttinen (φινλανδικά), Liliana Cavolli (αλβανικά), Tanju Okan (τούρκικα), Paul Mauriat (instrumental), κλπ.
Μετά από λίγο καιρό, το 1970, η Lyra αναγκάστηκε να αλλάξει την ετικέτα του δίσκου, και να προσθέσει σε παρένθεση δίπλα στο τραγούδι "Σύνθεσις: Π.Γκίνη ή δημώδες". Αιτία ήταν η γνωστή δίκη του Ντιρλαντά, που αναστάτωσε τα μουσικά δρώμενα της εποχής. Από την μία μεριά ήταν ο Παντελής Γκίνης, Καλύμνιος καπετάνιος, που ισχυριζόταν ότι το τραγούδι είναι δικό του, με μάρτυρες το μισό νησί που ταξίδεψε στην Αθήνα προς υπεράσπιση του. Από την άλλη ο Σαββόπουλος που υποστήριξε ότι το τραγούδι είναι παραδοσιακό και απλά το διασκεύασε και ερμήνευσε, με πολλούς συνθέτες και τραγουδιστές της εποχής στο πλευρό του, όπως ο Μαμαγκάκης αλλά και ο Γιάννης Παπαϊωάννου, που σαν παλιός ψαράς ισχυρίστηκε ότι το ήξερε από πολύ παλιά όταν δούλευε στι καϊκι του καπετάνιου Ζέπου (από εκεί και το γνωστό τραγούδι του, "καπετάν Ανδρέα Ζέπο, χαίρομαι όταν σε βλέπω").
Η απόφαση πρέπει να ήταν συμβιβαστική. Όσες φορές έχει κυκλοφορήσει από τότε και είναι πολλές, είτε αναφέρεται ως παραδοσιακό, είτε αποδίδεται στον Π. Γκίνη. Λογικά ο σκοπός μάλλον θεωρήθηκε παραδοσιακός, αλλά κάποιοι στίχοι πρέπει να αναγνωρίστηκαν στον καπετάνιο. Υπήρχε στη μέση και το σοβαρό θέμα, ότι ως παραδοσιακό δεν πληρώνονται δικαιώματα στην χώρα (ΑΕΠΙ) και στον δημιουργό, από όποιον θέλει να το διασκευάσει ή να το επανακυκλοφορήσει, οπότε μάλλον και από το κράτος τότε να ασκήθηκαν πιέσεις προς δικαίωση του Π. Γκίνη (υπόθεση).
Από το 1970 μέχρι σήμερα, έχει κυκλοφορήσει αμέτρητες φορές σε Ελλάδα και εξωτερικό. Στην Ελλάδα οι πιο γνωστές εκτελέσεις είναι της Μαρινέλλας, Ξυλούρη (η συγκεκριμένη χρησιμοποιήθηκε και στο πρόσφατο τηλεοπτικό σποτ του ΣΥΡΙΖΑ...), Γκαυφίλια, Β. Παπακωνσταντίνου, αλλά και οι πιο ιδιαίτερες όπως του Αντωνιάδη με τους Sounds και των Πλέσσα-Πολυκανδριώτη.
Στο εξωτερικό, η Dalida ήταν η πρώτη που το έκανε γνωστό, με ελεύθερη διασκευή σε στίχο γαλλικό αλλά και ιταλικό. Ακολούθησαν, Les Dirlada (γαλλικά), Dana International (εβραικά), Marjanovic και Delca I Sklekovi (σέρβικα), οι Jean S. και Kai Hyttinen (φινλανδικά), Liliana Cavolli (αλβανικά), Tanju Okan (τούρκικα), Paul Mauriat (instrumental), κλπ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου